Teknolojideki ilerlemeler, plastik boru üretimi için gerekli hammadde üretiminde de önemli gelişmelerin yaşanmasını sağlamıştır. 1950'li yıllarda geliştirilen PE 32 sınıf düşük yoğunluklu polietilen plastik borular ilk kez içme suyu hatlarında kullanılmıştır. Daha sonra PE 63 hammaddesi geliştirilerek yüksek basınç gerektirmeyen sistemlerde kullanımı başarı ile uygulanmıştır. Ancak PE 63, malzemenin teknik özelliklerinden dolayı 4 bara kadar basınç gerektiren hatlarda kullanılmıştır. Hammadde konusunda gelişmeler devam etmiş ve 2. jenerasyon olarak PE 80 hammaddesi kullanıma sunulmuştur. Böylece PE 80 hammaddesi de içme suyu ve doğalgaz şebekelerinde yüksek performans ile kullanılmaya başlandı. 1990 başlarında geliştirilen 3. jenerasyon PE 100 -HDPE boru hammaddesi ise içme, kullanma suyu ve doğal gaz şebekelerindeki kullanım alanına hem yüksek performans, hem de ekonomik bir çözüm olmuştur.
Fırat, Ø 1600 mm ye kadar olan ürün gamını 2013 yılı itibari ile Ø 2500 mm ye çıkarmıştır. PE borular, Ø 125 mm'ye kadar kangal halinde, Ø 125 mm ve üzerindeki çaplarda ise 12-13 m uzunluklarda üretilmekte, bunun dışında özel projelerde denizden nakledilmek üzere 500 m uzunluklarda tek parça HDPE boru üretimi de yapılabilmektedir.
Polietilen ek parça konusunda da her geçen yaptığı yatırımlarla ürün gamını arttırmaktadır. Elektrofüzyon, Enjeksiyon kalıplama ve konfeksiyon yöntemi ISO 4427 ve EN 12201 normları gibi yüksek kalite gerekliliklerini sağlayarak geniş kapasitede üretim yapmaktadır.
Polietilen boru ve ek parça üretiminde kullanılan hammaddeler mekanik dayanım kriterlerine göre MRS ( Minimum Required Strength) ile sınıflandırılırlar. MRS, malzemenin 20°C'de 50 yıl sure ile iç basınca gösterdiği mukavemet değeridir. MRS'ye göre PE malzemeler yandaki şekilde sınıflandırılır.
PE boru şebekelerinde hammaddenin sınıfına ve şebekenin durumuna göre emniyet katsayısı tespit edilerek tüm hesaplamalar bu katsayıya göre yapılır. Doğalgaz şebekelerinde emniyet katsayısı C=2.0, içmesuyu isale hatlarında emniyet katsayısı C=1.25 olarak alınır.
Hammade Sınıfı | MRS (mpa) |
---|---|
PE 40 | 4,0 |
PE 80 | 8,0 |
PE 100 (HDPE) | 10 |
Polimer Verileri | Birim | Test Metodu | PE 40 | PE 80 | PE 80 | PE 100 |
---|---|---|---|---|---|---|
Renk | siyah | sarı | siyah | siyah/mavi | ||
Yoğunluk(23°C de) | g / cm³ | ISO 1183 | >0,930 | >0,930 | >0,950 | >0,950 |
MFR (190°C / 5kg) | g / 10 dk | ISO 1183 | - | 0,8-1,3 | 0,4-0,7 | 0,3-0,7 |
Mekanik Özellikler | ||||||
Kopma Uzaması | % | ISO 527 | min %350 | min %350 | min %350 | min %350 |
Elastisite Modülü | MPa | ISO 527 | >500 | >700 | >700 | >1000 |
Diğer Özellikler | ||||||
Oksidasyon Başlangıç Zamanı | dk | EN 728 | >20 | >20 | >20 | >20 |
Karbon Siyah Miktarı | % | ISO 6964 | 2-2.5 | - | 2-2.5 | 2-2.5 |
Karbon Siyah Dağılımı | Nominal | ISO 11420 | max 3 | - | max 3 | max 3 |